TikTok, bazı ülkelerde güvenlik, gizlilik ve kamu düzeni gerekçeleriyle tamamen veya geçici olarak yasaklanmıştır. Bu kapsamda Hindistan, 2020 yılında ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle uygulamayı kalıcı olarak kullanıma kapatmıştır. Ayrıca TikTok yasak olan ülkeler arasında Nepal ve Afganistan gibi kültürel hassasiyetler taşıyan bölgeler de bulunur.
İçindekiler
TikTok Hangi Ülkelerde Yasaklandı ve Neden?
Hükümetlerin bakanlıklar aracılığıyla uyguladığı TikTok yasağı, Orta Doğu ülkelerinden Avrupa bölgesine ve ABD’ye kadar uzanır. İlgili kısıtlamaların ardında yatan temel nedenler ise veri güvenliği riskleri ve toplumun olumsuz yönde etkilenmesidir. Yasakların uygulandığı ülkeler ve sınırlandırma detayları aşağıdaki başlıklarda verilmiştir:
Afganistan
Taliban hükümeti, Afganistan’ın erişim skalasını platform ve oyun bazında kısıtlamaya yönelik uygulamalara sahiptir. 2022 yılında getirilen TikTok yasağı, “gençleri yanıltıcı içeriklerden koruma” gerekçesiyle uygulamaya konulmuştur. İlgili sosyal mecraya yönelik olan kısıtlama, PUBG adlı oyun için de geçerlidir.
Arnavutluk
Arnavutluk, 2024 yılının sonlarına doğru TikTok hizmetleri için 1 senelik yasaklama kararı almıştır. 2025 yılının başlarında ise Başbakan Edi Rama tarafından kısıtlamanın kalıcı olacağını belirtmiştir. Söz konusu karar, ülke içerisindeki geniş kullanıcı kitlesi tarafından tepkiye neden olmasına karşın yürürlüktedir.
Hindistan
Hindistan, Çin kökenli uygulamaların “gizlilik ve güvenlik” politikalarındaki ihlal riski nedeniyle toplu kısıtlamalara başvurmuştur. Bu bağlamda WeChat ve TikTok’un öne çıktığı kısıtlamalar, iki ülke arasındaki politik gerilimin de etkisiyle 2021 yılında kalıcı hale getirilmiştir. Süreç içerisinde platformların ülke tarafınca yöneltilen sorulara yanıt vermesine karşın herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Ürdün
TikTok üzerinde yayınlanan şiddet ve nefret içerikli paylaşımlar, Ürdün hükümetince olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Bu nedenle 2022 yılı itibariyle platform ülke içerisinde kullanıma kapatılmıştır.
Kırgızistan
Kırgızistan Kültür, Enformasyon, Spor ve Gençlik Politikası Bakanlığı’nın verdiği karar sonucunda ülke içerisinde TikTok’a erişim engellemiştir. 2023 yılında işleme alınan yasağın ardında çocukların ahlaki ve psikolojik gelişimi hakkındaki endişeler yer alır.
Nepal
Nepal hükümeti, sosyal mecraların denetlenmesi konusundaki hassasiyeti sonucunda TikTok’u incelemeye almıştır. 2023 yılında alınan karar, platformun ülkenin sosyal yapısını bozduğu gerekçesine dayandırılmıştır. Yasak, 9 aylık bir sınırlandırmanın ardından 2024 senesinde kaldırılmıştır.
Senegal
Senegal, platformun “nefret dolu ve yıkıcı içerikler” barındırdığı gerekçesini öne sürerek 2023 yılının yarısında TikTok’u kısıtlamıştır.
Somali
Hükümet, TikTok’un Somali’deki terör faaliyetlerini körükleme riskinden dolayı 2023 yılında erişim kısıtlaması getirmiştir. Bununla birlikte yasağın süresi ve kalıcılığına dair herhangi bir bilgi mevcut değildir.
Güney Sudan
Güney Sudan, TikTok’u şiddeti körükleyici etken olarak tanımlamıştır. Bu nedenle 30 günlük süreyle aplikasyona erişim kısıtlaması getirmiştir. Karar, 2025 yılı itibariyle değişikliğe uğramış ve platform tekrardan bölgede yaşayan kullanıcıların kullanımına açılmıştır.
Özbekistan
Özbekistan, mecralar hakkındaki mevzuatı nedeniyle Youtube, Twitter, Facebook, Instagram’a sınırlandırmaya başvurmuştur. Söz konusu kısıtlamayı ise TikTok’a getirilen erişim engeli takip etmiştir. 2021 yılında alınan kararın uzun vadede değişime uğrayıp uğramayacağı belirli değildir.
TikTok Yasaklarının Kullanıcılar Üzerinde Nasıl Bir Etkisi Oldu?
TikTok erişim yasağı, kullanıcıların her ülke bazında olumsuz tepki ve yaklaşımlar geliştirmesinin önünü açmıştır. Bunun yanı sıra içerik üreticiler tarafınca da ilgili kararlar yer yer eleştirilmiştir. Kısıtlamaların yol açtığı başlıca problemler ve detayları şu şekildedir:
- Platform üzerinden gelir elde eden yerel içerik üreticileri, kazanç bakımından dezavantajlı bir konuma düşmüştür.
- Küresel hesapların TikTok izlenme oranlarında dönemsel düşüşler ve dalgalanmalar kaydedilmiştir.
- Kısıtlamalar, platformun açık olduğu ülkelerdeki kullanıcılar için kapanma endişesi yaratmıştır.
- Sosyal mecraya erişmek isteyen kullanıcılar, yasak döneminde çeşitli VPN ağları kullanır. Söz konusu ağlar, gizlilik ve güvenlik endişelerini artırır.
- Erişim engelleri nedeniyle bölgesel olarak farklı aplikasyonlara olan ilgi kullanıcı nezdinde artış gösterilmiştir.
- TikTok takipçi kitlesiyle etkileşim sağlayamayan işletme hesapları, müşteri kazanımı noktasında güçlük çekmiştir.
Yukarıda yer alanların yanı sıra sansür gerekçesiyle de ülke içi tepkiler sınırlandırmalarda sıkça gözlemlenir.
Diğer Ülkelerin de Bu Yolu İzlemesi Muhtemel mi?
TikTok erişim yasakları, platformun geliştirildiği ülke olan Çin’in ve aplikasyon yöneticilerinin politikaları doğrultusunda uygulanır. Ülkeler, söz konusu kısıtlamaları getirirken ilgili siyasi unsurlar ve bölge içi sosyal değerler dahilinde karar verir. Dolayısıyla platformun kuralları ve düzenleyici uygulamaları ülke bazlı düzenlememesi halinde diğer ülkeler de erişim engelleri getirebilir.
